U oktobru 1993. godine, tačnije u srijedu, 6.10. u podrumskim prostorijama OŠ „Jala“ i u prostorijama Medžlisa Islamske zajednice Tuzla, Behram-begova medresa u Tuzli je ponovo počela sa radom, a u učionicama, svoje profesore čekala su dva muška i jedno žensko odjeljenje.
Behram begova medresa je pronosila, tokom dugog vremena, vrijednosti vjere i znanja. Relevantni historijski izvori navode da je počela s radom prije 1626. godine. Školske 1948/49 godine učenici su nakon povratka sa zimskog odmora, 15. januara, obaviješteni da se rad Medrese obustavlja do daljnjeg. Medresu je tada pohađalo oko 100 učenika. U oktobru 1993. godine, tačnije u srijedu, 06.10. u podrumskim prostorijama OŠ „Jala“ i u prostorijama Medžlisa Islamske zajednice Tuzla, medresa je ponovo počela sa radom, a u učionicama, svoje profesore čekala su dva muška i jedno žensko odjeljenje.
U nastavku donosimo tekst o Behram-begovoj medresi (izvor: Monografija “Naš Medžlisa Kalesija”).
BEHRAM-BEGOVA MEDRESA I NJENI SVRŠENICI IZ KALESIJE
Muslimansko obrazovanje i odgoj u našim bosanskim krajevima predstavlja dio muslimanskog školstva uopće i ono je danas vrlo važna grana muslimanske kulture bosanskog podneblja. Džamije su bile prve odgojno-obrazovne institucije, a kasnije se iz njih formiraju mektebi i medrese, koje su se kategorisale i rangirale u grupe. Sve medrese u Bosni i Hercegovini nosile su ime po dobrotvoru koji ih je osnovao. Jednu od tuzlanskih medresa osnovao je Behram-beg i po njemu se najčuvanija tuzlanska medresa zove Behram-begova medresa.
Historijski izvori ukazuju da je prvi put sagrađena prije 1626. godine. “Medresa u Tuzli spominje se u jednome izvještaju na latinskom jeziku kao Collegium impiorum Softarum iz koga se može zaključiti da je postojala u oktobru 1674. godine.“
Školovanje u Behram-begovoj medresi imalo je svoju dugu razvojnu liniju. Stalno se prilagođavala novim uvjetima a naročito iza 1918. godine. Njeni muderrisi, a među prvima je bio Kalesijac (s Lipovica) Šahbaz Husić, stalno su osjećali potrebu da se duboko ukorijenjeni pogledi na život muslimana Bošnjaka moraju mijenjati. Znali su da se sve inovacije u nastavi teško prihvataju, ali su imali na umu i činjenicu da medrese s vjerskim predmetima zadovoljavaju potrebe pobožnog svijeta koji ih je osnivao i potpomagao. Oni su željeli da se iz medrese javlja inteligencija još većih i još širih shvatanja i vidika. Profesori Behram-begove medrese kasnije su izrastali u velike književne ličnosti i eminentne alime.
Učenici u Behram-begovoj medresi bili su različitog uzrasta. Stalno su postojale neke smetnje da godišta učenika budu ujednačena. Dešavalo se da pojedini učenici steknu uvjete za služenje vojnog roka, te da im se ono jedanput i odgodi. Pojedini učenici morali su prekidati svoje školovanje u Medresi radi izvršenja ove zakonske obaveze.
Za Behram-begovu medresu u Tuzli veoma je značajna 1929. godina zbog činjenice da je od te godine ova škola, i definitivno, uređena i organizirana kao petorazredna niža medresa, u kojoj se izučavaju i predmeti koji nisu vjerske ili orijentalne provenijencije, odnosno oni predmeti koji se u izvornim dokumentima nazivaju svjetovnim.
Da je Behram-begova medresa u u Tuzli prednjačila u odnosu na ostale škole ovog tipa, potvrđuje i činjenica da njeni učenici nisu dolazili samo s teritorije sjeveroistočne Bosne, nego iz raznih dijelova Bosne i Hercegovine, pa čak i iz Srbije. Među učenicima ove medrese, u ovom periodu (1929–1937), bilo je učenika i iz: Kotor Varoši, Bugojna, Glamoča, Ustiprače, Priboja na Limu, Jajca, Bihaća, Bosanskog Petrova, Trebinja, te iz Malog Zvornika, Loznice i mnogih drugih mjesta koja su udaljena na desetine, u nekim slučajevima, i na stotine kilometara od Tuzle.
U medresi u Tuzli školovali su se učenici sa svih strana, ali ih je najviše bilo iz Gornje Spreče, s područja koje danas administrativno pripada Medžlisu Islamske zajednice Kalesija. Godine 1949., kada se državnom uredbom zabranjuje rad Behram-begove medrese, mnogobrojni Kalesijci koji su bili u prvom, drugom, trećem, četvrtom ili završnom razredu prekinuli su školovanje, a kasnije su se kao takvi, s nedovršenom medresom, upošljavali kao muallimi i imami po kalesijskim džematima.
Starije generacije svršenika Behram-begove medrese u Tuzli: Šahbaz Husić (Lipovice), Muhamed Husić (Lipovice – Tuzla), Muhamed Husić, (Tuzla), Husejn Jahić (Sarači – Miljanovci), Smajl Husić (Lipovice), Mumin Bajrić (Vukovije Gornje), hfz. Mehmed Mulahalilović Mehić (Vukovije), Husejn Mulahalilović (Vukovije Donje), Osmo Mujanović (Kikači ), Sejfo Suljkanović (Rainci Donji), Jusuf Alić (Sarači), Husejn Alić (Sarači), Ibrahim Imamović (Vukovije Donje), Rašid Imamović (Vukovije Donje), Rešo Imamović (Vukovije Donje), Ibrahim Smajić (Seljublje), Hasan Smajić (Seljublje), Omer Smajić (Seljublje), Ibrahim Hasanović (Sarači – Miljanovci), Omer Imamović (Vukovije Donje), Halil Aščić (Vukovije Gornje), Osman Rančić (Vukovije Gornje), Osman Čanić (Rainci Donji – Skakovi), Osman Gazibegović (Prnjavor), Orhan Gazibegović (Prnjavor), Mehmed Imamović (Lipovice), Hasan Hamidović (Vukovije Donje), Mustafa Halilović (Kalesija Gornja), Fadil Imamović (Vukovije Donje), Huso Sakić (Kikači), Muhamed Hamidović (Vukovije Donje), Mustafa Hodžić (Memići), Smajl Imamović (Miljanovci), Ahmed Imamović (Miljanovci), Vejz Imamović (Miljanovci), Halil Halilović (Kalesija Gornja), Ibro Softić (Prnjavor).
MATURANTI REAKTIVIRANE BEHRAM-BEGOVE MEDRESE (1993)
MATURANTI 1997. godine, Matična knjiga I
1. Enes (Omer) Sakić
2. Nermin (Ramo) Spahić
3. Asmir (Hariz) Aljić
4. Mensur (Izet) Husić
5. Rijad (Osman) Imamović
6. Miralem (Muharem) Pjanić
7. Mujo (Suljo) Rančić
8. Nermin (Husejn) Mujkanović
9. Adnan (Husejn) Jakubović
MATURANTI / MATURANTICE 1998. godine, Matična knjiga I
1. Nevres (Džemal) Fatić
2. Esnaf (Mehmed) Imamović
3. Ibrahim (Bego) Sakić
4. Suad (Ismet) Tabalović (Kalesijac po odrastanju i školovanju)
5. Selma (Jusuf) Požegić
MATURANTI / MATURANTICE 1999. godine, Matična knjiga I
1. Mirsad (Salih) Sakić
2. Mukelefa (Ibrahim) Ahmedinović
3. Amila (Hasan) Smajić
4. Hirka (Esad) Smajić
5. Mirza (Mehmedalija) Sarajkić
MATURANTI / MATURANTICE 2000. godine, Matična knjiga I
1. Medhija (Mehmed) Husić
2. Sadžida (Mustafe) Husić
3. Melisa (Avdo) Joldić
4. Jasmin (Safet) Hadžić (tri godine)
MATURANTI / MATURANTICE 2001. godine, Matična knjiga II
1. Mersiha (Ibro) Herić (u Matičnoj knjizi I)
2. Amir (Ahmo) Živčić
3. Ulfeta (Enver) Alić
4. Meliha (Ibran) Cakor
5. Ramiza (Ramiz) Rožnjaković
6. Mirsad (Alija) Sakić
MATURANTI / MATURANTICE 2002. godine, Matična knjiga II
1. Muhamed (Osman) Jahić
2. Zijad (Mehmed) Fazlić
3. Enes (Mustafa) Turić
4. Emina (Omer) Halilčević
5. Mediha (Haso) Hujdur
6. Amira (Muhamed) Hodžić
7. Admir (Dževad) Suljkanović (tri godine)
MATURANTI / MATURANTICE 2003. godine, Matična knjiga II
1. Fadil (Enver) Alić
2. Adem (Nurije) Bukvarević
3. Adnan (Hasan) Gobeljić (Kalesijac po odrastanju)
4. Asmir (Halil) Mehmedović
5. Asmira (Asim) Fazlić
6. Fatima (Mustafa) Husić
7. Mubina (Kasim) Omerović
8. Rahima (Mehmedalija) Sarajkić
MATURANTI / MATURANTICE 2004. godine, Matična knjiga II
1. Rusmir (Sakib) Hasanović
2. Fadil (Abdulmenaf) Husić
3. Almedin (Ismail) Rizvić
4. Mirzana (Hamdija) Alić
5. Emina (Hamza) Barčić
6. Admira (Dževad) Suljkanović
7. Hasan (Idriz) Ćivić, Kalesijac po odrastanju (Matična knjiga III)
8. Mirnes (Ibro) Hamzić (Matična knjiga III)
9. hfz. Saudin (Hasan) Gobeljić (Matična knjiga III)
MATURANTI / MATURANTICE 2005. godine, Matična knjiga III
1. Emir (Senada) Ključanin
2. Harun (Osman) Turić
3. Anida (Sejfo) Smajlović
4. Nermina (Hamza) Barčić (tri godine)
5. Elmedina (Hasan) Selimović
MATURANTI / MATURANTICE 2006. godine, Matična knjiga IV
1. Rijad (Salih) Imamović
2. Haris (Ibrahim) Omerović (Kalesijac po odrastanju)
3. Jasmin (Meho) Avdić
4. Amir (Husejn) Sakić
5. Aldijana (Hamdija) Alić (po odrastanju iz Kalesije)
6. Mersad Omerović
7. Aldin Alić (po odrastanju iz Kalesije)
MATURANTI / MATURANTICE 2007. godine, Matična knjiga IV
1. Arnel (Hajrudin) Bećirović
2. Ajdin (Meho) Halilović
3. Mensur (Muhamed) Rančić
4. Mehmed (Šemsudin) Sinanović
5. Osman (Ekrem) Smajić
6. Ahmed (Idriz) Memić (Kalesijac po odrastanju i školovanju)
7. Meliha (Avdo) Joldić (u Matičnoj knjizi br. V)
8. Ajša (Osman) Mujkić (u Matičnoj knjizi br. V)
MATURANTI / MATURANTICE 2008. godine, Matična knjiga V
1. Mensur (Abdulkerim) Đedović
2. Mustafa (Adem) Hadžić (tri godine do 2007. god.)
3. Amra (Omer) Avdić
4. Medina (Ćamil) Dukić
5. Jasmina (Meho) Avdić
6. Amina (Sead) Bećić
7. Jasmina (Hasan) Selimović
MATURANTI / MATURANTICE 2009. godine, Matična knjiga VI
1. Aldin (Mujo) Smajić
2. Muhamed (Kemal) Burić
3. Huso (Ohran) Imamović
4. Almedin (Salko) Mujanović
5. Rašid (Omer) Omerović
6. Ermin (Vejz) Sakić
7. Mevludin (Abdulkerim) Sakić
8. Admir (Ševal) Alić
9. Semir (Halil) Jahić
10. Seid (Said) Mehmedović
11. Senad (Ismet) Poljaković
12. Merjem (Besim) Jahić
13. Medina (Asim) Mehmedović
MATURANTI / MATURANTICE 2010. godine, Matična knjiga VI
1. Hana (Ćazim) Omerović
2. Muhamed (Ismet) Hadžić
3. Mirnes (Mustafa) Hasanović
4. Amer (Damir) Hukić
5. Merjema (Sead) Bećić
6. Zerina (Ćamil) Dukić
7. Mersija (Hazim) Imamović
8. Mevla (Hasan) Rahmanović
9. Fatima (Ibro) Herić
10. Edisa (Teufik) Husić
11. Samra (Ismet) Kalajdžić
12. Elsada (Salim) Poljaković
13. Nesiba (Ekrem) Smajić
MATURANTI / MATURANTICE 2011. godine, Matična knjiga VI
1. Miralem (Avdija) Jusić
2. Sedin (Sejida) Mustafić
3. Hasan (Mujaga) Dukić
4. Amina (Mustafa) Husić
5. Nihad (Ferid) Smajić
6. Ibrahim (Izet) Hadžić
MATURANTI / MATURANTICE 2011. godine, Matična knjiga VII
7. Amir (Hariz) Alić
8. Ahmed (Nedžad) Hadžić
9. Azra (Hajrudin) Sakić
MATURANTI / MATURANTICE 2012. godine, Matična knjiga VII
1. Nusret (Hariz) Islamović
2. Adnan (Adem) Hrnjić
MATURANTI / MATURANTICE 2012. godine, Matična knjiga VIII
1. Adelina (Fikret) Bukvar
2. Nirmela (Sead) Cakor
3. Ziba (Amir) Hamzić
4. Sadijja (Mirsad) Krajinović
5. Lejla (Senad) Subašić
6. Amina (Azim) Avdić
7. Hurija (Mehdin) Bećić
8. Azra (Hamdija) Hamidović
9. Seida (Said) Mehmedović
10. Amina (Ismail) Rizvić
MATURANTI / MATURANTICE 2013. godine, Matična knjiga VIII
1. Saudin (Mustafa) Hrnjić, Matična knjiga VII
2. Mirzet (Izet) Kuduzović, Matična knjiga VII
3. Muhamed (Omer) Halilović
4. Mehmed (Mevludin) Jakubović
5. Sadžid (Sead) Jakubović
6. Hamza (Amir) Hodžić
7. Edina (Redžo) Barčić
8. Amerlina (Amir) Horozić
9. Adevija (Ohran) Omerović
10. Vildana (Abdurahman) Omić
11. Medina (Muhamed) Sakić
12. Fatima (Fahrudin) Sinanović
13. Samra (Abdurahman) Zulić
14. Amina (Muhameda) Ajanović
15. Meliha (Avdo) Bukvarević
16. Adisa (Enes) Hadžić
17. Ševala (Alija) Hodžić
18. Bedrija (hfz. Husejn) Smajić, Matična knjiga IX
MATURANTI / MATURANTICE 2014. godine, Matična knjiga IX
1. Amir (Teufik) Bajrić
2. Selman (Ahmet) Hodžić
3. Emir (Ibrahim) Imamović
4. Mirza (Rasim) Poljaković
5. Bedrudin (hfz. Husejn) Smajić
6. Suad (Ismeta) Smajlović
7. Husejn (Hasan) Zulić
8. Haris (Refik) Bajrić
9. Salkan (Enver) Jukanović
10. Elvedin (Salko) Mujanović
11. Muamer (Sakib) Mujkanović
12. Lejla (Salko) Džananović
13. Rabija (Nihad) Hodžić
14. Edina (Omer) Omerović
15. Ajka (Hasan) Rahmanović
16. Sumbila (Avdo) Zulić
17. Meliha (Dževad) Alić
MATURANTI / MATURANTICE 2015. godine, Matična knjiga IX
1. Nesib (Fuad) Zukić
2. Asim (Bekir) Omerović
3. Merima (Izudin) Čamdžić
4. Almedin (Izet) Karić
5. Almedina (Izet) Karić
6. Sumeja (Ibro) Ramić
7. Meliha (Mustafa) Đedović
8. Emina (Mirsad) Krajinović
KALESIJCI KOJI SE TRENUTNO ŠKOLUJU U BBM-u, 2012/2013, Matična knjiga XIMatična knjiga X
1. Mesud (Hariz) Mehmedović
2. Harun (Muharem) Mešanović
3. Muamer (Osmo) Omerović
4. Sanel (Muhidin) Spahić
5. Osman (Juso) Fazlić
6. Almir (Adem) Islamović
7. Muamer (Ramiz) Osmanović
8. Admira (Admir) Husejnović
9. Samra (Seida) Imamović
10. Advija (Džemajil) Mujkanović
11. Merima (Omer) Jajić
12. Sumeja (Daut) Mehmedović
KALESIJCI KOJI SE TRENUTNO ŠKOLUJU U BBM-u, 2013/2014, Matična knjiga XI
1. Haris (Samir) Bećić
2. Tarik (Avdo) Joldić
3. Armin (Admir) Kuralić
4. Ahmed (Avdo) Zulić
5. Husejn (Juso) Fazlić
6. Aiša (Dževad) Alić
7. Mirela (Nijaz) Hadžić
8. Meliha (Muhamed) Ajanović
9. Mihada (Mihad) Hodžić
10. Sanida (Said) Mehmedović
11. Mubina (Ibro) Ramić
12. Amina (Fahrudin) Sinanović
13. Hanka (Omer) Smajić
KALESIJCI KOJI SE TRENUTNO ŠKOLUJU U BBM-u, 2014/2015, Matična knjiga XII
1. Rijad (Hasan) Avdić
2. Mehidin (Mustafa) Đedović
3. Nein (Mirsad) Mustafić
4. Vekaz (Mirsad) Mustafić
5. Emir (Hajrudin) Osmanović
6. Samir (Fetija) Mumić
7. Ahmed (Zijad) Tarabić
8. Armen (Mensur) Valjevac
9. Merima (Nedžad) Bajrić
10. Armina (Muhamed) Jakubović
11. Šejla (Safet) Smajkić
12. Kadira (Nedžad) Alić
13. Emina (Suad) Borogovac
14. Rijada (Avdo) Hasanović
15. Amina (Asim) Mehmedović
16. Edina (Jusuf) Poljaković
KALESIJCI KOJI SU U BBM U TUZLI UPISANI U ŠKOLSKOJ 2015/2016.
1. Izet Jahić, Brda
2. Mehmed Jajić
3. Haso Križevac
4. Eldar Kulanić
5. Ken'an Majdančić
6. Husejn Smajtić
7. Amel Omerović
8. Amela Hamzić
9. Enisa Sinanović
10. Sadžida Fazlić
11. Amela Zulić
Priredio: Fadil Alić
Izvor: Monografija “Naš Medžlis Kalesija”